Tảo giáp trong ao tôm. Biện pháp phòng và xử lý tảo giáp hiệu quả

Tảo là thành phần quan trọng trong việc duy trì sự ổn định của hệ sinh thái ao nuôi. Đóng vai trò là nguồn dinh dưỡng cho các sinh vật phù du và giúp duy trì cân bằng môi trường. Tuy nhiên, không phải tất cả các loại tảo đều có tác dụng tích cực. Một trong những mối đe dọa lớn đối với ao nuôi tôm là sự phát triển của tảo giáp trong ao tôm. Loại tảo này có khả năng bùng phát mạnh mẽ và làm xáo trộn hệ sinh thái trong ao. Gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng nước và sức khỏe của tôm. Khi tảo giáp phát triển quá mức, nó có thể dẫn đến hiện tượng thiếu oxy trong nước. Gây ra các vấn đề sức khỏe cho tôm như giảm sức đề kháng, bỏ ăn, thậm chí là chết hàng loạt.

Tảo giáp là gì? Đặc điểm của tảo giáp 

Tảo giáp là một nhóm vi sinh vật đơn bào thuộc ngành Pyrrophyta. Nằm giữa hai nhóm sinh vật chính là thực vật và động vật. Tảo giáp được biết đến là một phần của hệ sinh thái tự nhiên trong các môi trường nước ngọt, nước lợ và đặc biệt là nước mặn. Với kích thước siêu nhỏ, chỉ từ vài chục đến vài trăm micromet. Tảo giáp đóng vai trò quan trọng trong chuỗi thức ăn của hệ sinh thái thủy sản. Nhưng chính nó cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với sức khỏe tôm và chất lượng nước ao nuôi nếu phát triển mất kiểm soát.

Tảo giáp có những đặc điểm sinh học và sinh thái độc đáo. Giúp chúng dễ dàng thích nghi và phát triển trong nhiều điều kiện môi trường khác nhau:

Tảo giáp được bao bọc bởi lớp vỏ cứng chứa cellulose. Tạo thành các hình dạng đặc biệt như hình sao, hình cầu hoặc hình xoắn. Đây cũng là lý do chúng được gọi là “tảo giáp”. Tảo giáp có hai tiên mao – một tiên mao ngang và một tiên mao dọc – giúp chúng di chuyển linh hoạt trong nước.

Giống như thực vật, tảo giáp có thể quang hợp nhờ vào sắc tố diệp lục và các sắc tố phụ. Giúp chúng tận dụng ánh sáng mặt trời để sản xuất năng lượng. Ngoài khả năng quang hợp, nhiều loài tảo giáp còn có thể hấp thụ chất hữu cơ từ môi trường. Điều này giúp chúng tồn tại ngay cả trong điều kiện thiếu ánh sáng.

Một số loài tảo giáp có khả năng sản sinh độc tố (như saxitoxin, brevetoxin). Thường gây ra hiện tượng “thủy triều đỏ”. Khi tảo giáp bùng phát, chúng có thể tạo ra lượng lớn độc tố. Gây ô nhiễm nguồn nước và gây chết hàng loạt động vật thủy sản, bao gồm cả tôm nuôi.

Chúng sinh sản chủ yếu qua phương thức phân đôi tế bào. Giúp chúng nhân đôi số lượng trong thời gian ngắn. Điều này lý giải vì sao tảo giáp có thể bùng phát mạnh mẽ khi môi trường thuận lợi (dư thừa dinh dưỡng, ánh sáng phù hợp, nhiệt độ ổn định). Tuy nhiên, chúng cũng dễ bị tác động bởi các yếu tố môi trường bất lợi như nồng độ oxy thấp hoặc pH thay đổi đột ngột.

Nguyên nhân xuất hiện tảo giáp trong ao tôm

Tảo giáp xuất hiện trong ao nuôi tôm là kết quả của nhiều nguyên nhân liên quan đến môi trường, quản lý ao nuôi và các yếu tố tự nhiên. Trước hết, nguyên nhân phổ biến nhất là sự dư thừa chất dinh dưỡng trong ao. Đặc biệt là các hợp chất nitơ (NO3, NH3) và photpho (PO4). Những chất này thường bắt nguồn từ thức ăn thừa, phân tôm hoặc sự phân hủy của bùn đáy ao. Khi lượng dinh dưỡng này không được kiểm soát. Chúng trở thành nguồn cung cấp lý tưởng cho sự phát triển của tảo giáp.

Bên cạnh đó, quản lý chất lượng nước không hiệu quả cũng là một yếu tố quan trọng. Nhiều ao nuôi không được thay nước định kỳ hoặc hệ thống lọc, xử lý nước không đủ khả năng duy trì các thông số lý tưởng. Điều này dẫn đến sự tích tụ các chất thải hữu cơ và chất dinh dưỡng dư thừa. Vô tình tạo điều kiện thuận lợi cho tảo giáp phát triển.

Ngoài ra, mật độ nuôi quá cao cũng góp phần đáng kể vào vấn đề này. Khi nuôi tôm với mật độ lớn, lượng thức ăn được sử dụng tăng lên. Dẫn đến lượng chất thải và cặn bã hữu cơ cũng tăng theo. Những yếu tố này không chỉ làm giảm chất lượng nước mà còn phá vỡ cân bằng sinh thái tự nhiên của ao. Thúc đẩy sự phát triển ồ ạt của tảo giáp.

Bà con nuôi tôm cần lưu ý khi thời tiết và khí hậu thay đổi. Sự gia tăng nhiệt độ nước, kết hợp với ánh sáng mạnh và thời gian chiếu sáng dài. Tạo điều kiện lý tưởng để tảo giáp sinh sôi. Ngoài ra, những thay đổi đột ngột về nhiệt độ, độ mặn, hoặc pH do mưa lớn hoặc nắng nóng kéo dài cũng có thể kích thích sự bùng phát của loại tảo này.

Bà con không nên chủ quan việc theo dõi thường xuyên các chỉ số môi trường như pH, DO (oxy hòa tan) và NH3. Sử dụng không đúng các chế phẩm sinh học và vi sinh xử lý ao nuôi, có thể dẫn đến sự mất kiểm soát trong hệ sinh thái ao. 

Dấu hiệu cho thấy tảo giáp xuất hiện trong ao tôm

Sự xuất hiện của tảo giáp trong ao nuôi tôm thường đi kèm với nhiều dấu hiệu bất thường. Nếu không được nhận biết và xử lý kịp thời có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng. Một trong những dấu hiệu dễ nhận thấy nhất là sự thay đổi màu sắc của nước ao nuôi. Khi tảo giáp phát triển mạnh, nước ao thường chuyển sang các màu sắc đặc trưng như nâu đỏ, vàng nâu, xanh lục đậm hoặc đôi khi có ánh kim. Tùy thuộc vào loại tảo và mật độ của chúng. Sự thay đổi màu nước này thường không đều mà tập trung ở một số khu vực nhất định. Đặc biệt là những nơi nước ít lưu thông hoặc vùng có nhiều chất thải hữu cơ.

Ngoài sự thay đổi về màu sắc, nước ao cũng thường xuất hiện mùi hôi hoặc tanh nồng. Do sự phân hủy của tảo giáp và các chất hữu cơ tích tụ. Mùi này thường rõ rệt hơn vào sáng sớm hoặc khi thời tiết nóng. Do hoạt động phân hủy và giảm oxy hòa tan diễn ra mạnh mẽ.

Hành vi của tôm nuôi cũng là một chỉ báo quan trọng khi tảo giáp xuất hiện. Tôm có bắt đầu bơi lờ đờ, nổi đầu hoặc tập trung ở những khu vực có dòng chảy mạnh. Điều này là do tảo giáp tiêu thụ một lượng lớn oxy vào ban đêm, làm giảm lượng oxy hòa tan trong nước. Gây hiện tượng thiếu oxy nghiêm trọng, đặc biệt vào sáng sớm.

Tôm chậm lớn, bỏ ăn, yếu sức, mềm vỏ, lột xác không hoàn toàn, thậm chí chết không rõ nguyên nhân. Những hiện tượng này thường xảy ra khi mật độ tảo giáp trong ao cao. Sản sinh độc tố gây hại cho tôm hoặc làm môi trường nước ao trở nên không ổn định.

Tóm lại, các dấu hiệu như sự thay đổi màu nước, mùi hôi tanh, hành vi bất thường và tình trạng sức khỏe của tôm, cùng với những bất ổn trong các chỉ số nước là những biểu hiện rõ rệt khi tảo giáp xuất hiện trong ao nuôi tôm.

Có nên xử lý tảo bằng hóa chất không? 

Việc sử dụng hóa chất để xử lý tảo giáp trong ao nuôi tôm có thể mang lại hiệu quả nhanh chóng. Nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro và cần phải cân nhắc kỹ lưỡng. Hóa chất giúp giảm mật độ tảo trong thời gian ngắn, làm trong nước và giảm nguy cơ thiếu oxy do tảo tiêu thụ oxy vào ban đêm. 

Tuy nhiên, việc sử dụng hóa chất không đúng cách có thể gây tác dụng phụ nghiêm trọng đối với tôm nuôi và hệ sinh thái ao nuôi. Các hóa chất xử lý tảo, nếu không được sử dụng đúng liều lượng hoặc không tuân thủ thời gian cách ly, có thể làm tổn thương sức khỏe của tôm, giảm khả năng sinh trưởng, thậm chí gây chết tôm. Hơn nữa, một số hóa chất còn có thể gây ô nhiễm môi trường ao nuôi lâu dài, làm mất cân bằng sinh thái và tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển. Do đó, việc sử dụng hóa chất xử lý tảo giáp chỉ nên là biện pháp tạm thời và cần được áp dụng cẩn trọng, kết hợp với các phương pháp khác như sử dụng vi sinh vật có lợi hoặc cải thiện quản lý chất lượng nước để đạt hiệu quả lâu dài.

Thay vì xử lý tảo bằng hóa chất, chúng tôi khuyên bà con nên xử lý bằng vi sinh theo cơ chế sinh học. Không những hiệu quả mà còn an toàn cho tôm, không gây tác dụng phụ. 

Biện pháp phòng và sử dụng vi sinh cắt tảo trong ao tôm 

“Phòng bệnh hơn chữa bệnh” là việc hết sức quan trọng trong lúc bà con nuôi tôm. Nếu bà con không muốn vấn đề tảo xuất hiện đến mức khó xử lý thì trước hết phải phòng tảo cho ao nuôi một cách hợp lý. 

Cần quản lý chặt chẽ lượng thức ăn cho tôm. Vì nếu để lượng thức ăn dư thừa ở ao sẽ tạo điều kiện cho tảo xuất hiện.  Ngoài ra, cần thay nước định kỳ hoặc bổ sung nước sạch theo tỷ lệ thích hợp để duy trì chất lượng nước ao. 

Nếu cần thiết, có thể kết hợp các biện pháp như che giảm ánh sáng bằng cách sử dụng lưới phủ ao, giảm cường độ ánh sáng trực tiếp xuống mặt nước – một yếu tố thiết yếu cho quá trình quang hợp của tảo. Hút bùn đáy ao cũng là một giải pháp quan trọng để loại bỏ nguồn chất hữu cơ tích tụ lâu ngày, hạn chế môi trường sống của tảo.

Một biện pháp được bà con sử dụng nhiều nhất để xử lý tảo đó là sử dụng “chế phẩm sinh học cắt tảo” của Công ty Nông nghiệp Hoa Sen. Đây là sản phẩm được bà con nuôi tôm sử dụng nhiều nhất để xử lý tảo cho ao tôm. 

Với thành phần Cellulase, Protease và Amylase là chủ yếu. Các thành phần này giúp cắt tảo theo cơ chế sinh học sẽ không làm tôm bị sốc. 

Không những giúp cắt tảo mà còn giảm bọt, nhớt và các chất hữu cơ ở đấy ao, ổn định và đều màu nước. 

Tăng khả năng quang hợp và oxy hóa tự nhiên, ngăn chặn nguy cơ bùng phát bệnh ở tôm cá 

CÁCH SỬ DỤNG CHẾ PHẨM CẮT TẢO HIỆU QUẢ NHẤT ĐỊNH SAU VÀI NHỊP ĐÁNH 

• Pha sản phẩm với 50 lít nước sạch rồi tạt khắp ao nuôi
• Xử lý nước vào định kỳ: 227g cho 5000m3 nước; 15 ngày 1 lần.
• Xử lý tảo: 227g cho 1.500 – 2.000m3 nước, sử dụng 1 lần/ngày
• Xử lý chất thải, khử mùi hôi thối đáy ao, nhớt, váng bọt: 227g cho 3.000m3 nước ao nuôi.

Tảo giáp trong ao tôm có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng nếu không được kiểm soát kịp thời. Hiểu rõ nguyên nhân, nhận biết dấu hiệu và áp dụng các biện pháp phòng ngừa. Xử lý hiệu quả là chìa khóa giúp người nuôi tôm duy trì môi trường ao nuôi ổn định, đảm bảo năng suất và chất lượng tôm. Hãy luôn chú trọng quản lý ao nuôi một cách khoa học để hạn chế tối đa các rủi ro do tảo giáp gây ra.

Nếu bạn cần giải pháp quản lý ao tôm chuyên sâu, đừng ngần ngại liên hệ với Hoa Sen Group để được tư vấn chi tiết và hỗ trợ hiệu quả nhất!

>>Xem thêm: Các vi sinh sử dụng cho ao tôm 

CHI TIẾT LIÊN HỆ

Quý bà con có thể mua trực tiếp sản phẩm tại Website công ty hoặc liên hệ qua Hotline để nhận được sự tư vấn trực tiếp từ các chuyên gia.

Công ty Cổ phần Nông nghiệp Hoa Sen

• Website: https://tapdoannongnghiephoasen.com/
• Địa chỉ: Số 16A, đường 16, Phường Linh Trung, Thành Phố Thủ Đức, Hồ Chí Minh
• Hotline: 1900 0304 | 0388 598 019

Hoa Sen Group